Marian pyta: Co się dzieje z cenami śruty sojowej? Nagły wzrost po raz kolejny spowodował spadek opłacalności produkcji trzody chlewnej. Czy nie można lepiej przewidywać zmian, jakie mogą dziać się na giełdach handlujących nasionami soi i śrutą sojową, i wcześniej informować o nich rolników?

Cena śruty sojowej poszybowała w miesiącach kwiecień-maj mocno w górę. Jeszcze 7 kwietnia 2016 r. cena sprzedaży 46% śruty sojowej na giełdzie w Chicago wynosiła 270 USD za tonę, a już na koniec kwietnia podskoczyła do 342 USD za tonę (wzrost o 26,7%), aby 2 czerwca zatrzymać się na maksymalnym poziomie 418 USD za tonę (wzrost o 54,8%). Cena śruty sojowej w polskim porcie w kwietniu wynosiła ok. 1300 zł/tonę. Analitycy rynku, opierając się na prawdziwych informacjach, przewidywali wtedy dalszy spadek ceny nawet poniżej 1200 zł/tonę; spadkom miały sprzyjać stosunkowo wysoka podaż, poważne problemy chińskiej gospodarki oraz prognoza wysokich zbiorów w 2016 r.

Spadek cen śruty sojowej na rynkach światowych trwał od ponad trzech lat: tona śruty sojowej w Chicago w 2013 r. kosztowała 425 USD, w 2014 r. 365 USD, a w marcu 2016 r. nawet 265 USD. Cena była niższa od tej sprzed 5 lat; w grudniu 2011 r. tona śruty sojowej kosztowała ok. 300 USD za tonę (wykres 1), ale była wyższa od ceny sprzed 10 lat, kiedy to w czerwcu 2006 r. cena śruty sojowej spadła poniżej 170 USD za tonę! Zresztą, od 2006 r. cena śruty sojowej systematycznie rosła, osiągając w czerwcu 2012 r. rekordowe ceny powyżej 570 USD za tonę.

Amerykańskie ministerstwo rolnictwa dopiero w czerwcowej analizie stwierdziło, że uprawy soi w USA są w bardzo dobrej kondycji, znacznie lepszej niż rok temu. Wcześniej giełda cały czas grała na zwyżki cen, spekulując na informacjach o potencjalnej suszy w USA i gorszej pogodzie w Brazylii i Argentynie. Informacje podobne, jak co roku o tej porze! Czyżby jedna z najpopularniejszych reguł giełdowego handlu „kupuj plotki, sprzedawaj fakty”, wykorzystująca psychologiczną zasadę instynktu stadnego, kiedy wszyscy kupujący myślą i zachowują się podobnie, znowu święciła triumfy? Jeśli powyższa reguła była głównym i jedynym powodem gwałtownego wzrostu cen śruty sojowej na światowych rynkach, to pewne było, że po osiągnięciu szczytowego poziomu cenowego w którymś momencie nastąpi nagłe odwrócenie tendencji zwyżkowej i cena zacznie spadać. Tak się stało w czerwcu, kiedy cena przestała rosnąć, a nawet zaczęła spadać (do 392 USD za tonę 22 czerwca). Nasion soi i śruty sojowej jest na świecie pod dostatkiem i dlatego wcześniej czy później musiało dojść do korekty i spadku cen. 

Kraje UE są największym na świecie importerem śruty sojowej (ponad 21 mln ton rocznie, głównie z Brazylii i Argentyny) oraz drugim największym importerem nasion soi (ok. 35 mln ton rocznie, głównie z Brazylii i USA). Importowane do UE soja i śruta sojowa są rozładowywane w dwóch portach: Rotterdamie i Hamburgu, gdzie znajdują się też największe europejskiej olejarnie oferujące śrutę sojową jako produkt uboczny przy produkcji oleju sojowego. Ceny sprzedaży śruty sojowej w tych dwóch portach decydują o cenie sprzedaży śruty sojowej w Europie. Warto też pamiętać, że europejskie ceny śruty sojowej kształtują się pod wpływem podaży i popytu na śruty rzepakową i słonecznikową, natomiast ceny nasion soi są pod silnym wpływem konkurencji ze strony firm produkujących biopaliwa. W przypadku polskiego rynku, wpływ na ceny śruty sojowej mają też kursy walut, amerykańskiego dolara i euro do złotego.       

Opr.: ACONAR

(opracowanie z 22 czerwca 2016 r.)