Regina pyta: Co powoduje, że prosięta po odsadzeniu mają biegunkę? Zwykle po kilku dniach musi interweniować lekarz weterynarii podając silne leki. Czy można ustrzec odsadzane prosięta przed takimi wczesnymi biegunkami?

Oferowana prosiętom bezpośrednio po odsadzeniu pasza często sprawia, że prosięta jej nie pobierają, co dość szybko powoduje odczucie silnego głodu. Głód wywołuje u prosiąt silne łaknienie, zachowanie popędowe ukierunkowane na pobieranie znacznych ilości pokarmu.

Kiedy więc już mocno wygłodniałe prosięta zdecydują się na wyjadanie podawanej im paszy (głodny zje wszystko! – głosi popularne powiedzenie), zdecydowanie odbiegającej od dotychczas spożywanego mleka lochy, następuje gwałtowne objadanie się, kończące się spożyciem niewspółmiernie dużych ilości pokarmu. W przeciążonym przewodzie pokarmowym zaczynają się dziać nieprzyjemne rzeczy, których zwieńczeniem jest najzwyklejsza biegunka!

Powszechnie uważa się, że najczęstszą przyczyną biegunek u prosiąt odsadzonych są patogeny, ale okazuje się, że to nie drobnoustroje chorobotwórcze są powodem tego niebezpiecznego stanu. Najczęściej pierwotną przyczyną każdej niemalże biegunki jest niewłaściwa pasza, natomiast działania patogenów to już tylko następcze powikłania, zwykle pojawiające się po problemach wywołanych złą paszą.

Oczywiście, kiedy już w przewodzie pokarmowym prosiąt rozgoszczą się na dobre różne szczepy drobnoustrojów chorobotwórczych, to do gry o zdrowie prosiąt musi włączyć się lekarz weterynarii z lekami dobranymi na podstawie szybko przeprowadzonego postępowania diagnostycznego i identyfikacji najgroźniejszych szczepów patogenów.

Co więcej, zgodnie z nowoczesnymi procedurami, producent musi jednocześnie wejść na właściwą ścieżkę bioasekuracji, podejmując odpowiednie decyzje, obejmujące nie tylko zmianę skarmianej paszy, ale także postępowanie z chorymi zwierzętami, a w tym skrupulatną kontrolę przepływu zwierząt w obrębie chlewni i fermy, aby maksymalnie wyeliminować obecność patogenów ze środowiska i skutecznie zapobiec niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się niebezpiecznej biegunki wśród pozostałych zdrowych prosiąt.

Najczęściej biegunki pokarmowe powodowane są następującymi błędami:

·         Przejadanie się. Niewłaściwa pasza wywołuje głód, który po jakimś czasie kończy się gwałtownym spożyciem nadmiernie dużych ilości paszy. Prosięta objadają się z głodu! Ale okazuje się, że nawet stosunkowo krótkotrwały okres głodówki może spowodować pogorszenie funkcji trawiennych przewodu pokarmowego i obniżyć jego odporność immunologiczną. Nadmierne ilości spożytej paszy nie zostają w pełni strawione i wchłonięte, a przechodząc w takim stanie do dalszych odcinków przewodu pokarmowego (np. do jelita grubego), stają się łatwo dostępnym pożywieniem dla patogenów, tworząc przyjazne środowisko do silnego ich namnażania.

·         Niska jakość paszy. Pasza o stosunkowo niskiej jakości wyprodukowana z tańszych surowców nie tylko nie jest chętnie wyjadana przez prosięta, ale z powodu swojej gorszej strawności przechodzi do dalszych odcinków przewodu pokarmowego niestrawiona i niewchłonięta, stając się łatwo dostępnym pożywieniem dla patogenów. Dlatego przygotowanie pierwszej paszy dla prosiąt po odsadzeniu powinno opierać się na najlepszych surowcach wysokiej jakości nie tylko pod względem wartości pokarmowej, ale także strawności i przyswajalności.

·         Nieodpowiednie surowce paszowe. Wiele spośród roślinnych surowców paszowych (pełnotłuste ziarno soi, poekstrakcyjna śruta sojowa, białkowe surowce pochodzenia roślinnego) zawierają czynniki antyżywieniowe (inhibitory trypsyny i chymotrypsyny, lektyny, fenolany, oligosacharydy, białka zawierające glicynę i β-konglicynę, kwas fitynowy), które mogą wywoływać stany zapalne przewodu pokarmowego. Jeśli procesy te towarzyszą spożyciu nadmiernych ilości paszy i zaleganiu w przewodzie pokarmowym dużych ilości niestrawionego pokarmu, w naturalny sposób wszystko to prowadzi do wywołania biegunki.

Wielu specjalistów twierdzi, że pasze zawierające duże ilości cukrów prostych (glukoza, sacharoza) mogą wpływać na zaburzenia równowagi osmotycznej (gradientu osmotycznego) w komórkach wewnętrznego nabłonka jelit, hamując wchłanianie wody z jelita grubego, co prowadzi do powstawania wodnistych, luźnych odchodów (biegunka osmotyczna).

Z kolei innym rodzajem biegunki jest biegunka wydzielnicza (sekrecyjna), w której wzrost stężenia glukozy we krwi powyżej górnej granicy normy, obecność niektórych toksyn bakteryjnych lub zaburzeń autoimmunologicznych powodują nadmierne wydzielanie wody do światła przewodu pokarmowego, szczególnie jelita grubego, co przyczynia się do powstawania luźnych i wodnistych odchodów. Oba rodzaje biegunek zwykle w krótkim czasie kończą się powikłaniami bakteryjnymi.

Zanim więc udamy się do lekarza weterynarii po pomoc i wydamy pieniądze na leczenie chorych prosiąt, starajmy się zapobiegać biegunkom u prosiąt odsadzonych poprzez staranne przygotowanie wysokiej jakości pasz na pierwszy okres po odsadzeniu.

Opr.: ACONAR